Najaarsdip op zeugenbedrijven doelgericht beperken met additief

Zeugen optimaal ondersteunen voor een optimale vruchtbaarheid is van midden augustus tot eind oktober nog belangrijker dan in de rest van het jaar. Najaarsverwerpen is in die periode op vrijwel elk zeugenbedrijf een probleem; analyses van technische resultaten van zeugenbedrijven wijzen dat ook uit.

Najaarsverwerpen vermindert onder normale omstandigheden het aantal drachtig gescande zeugen na inseminatie met gemiddeld 2,8 procent. Bij een op de vier zeugenbedrijven loopt het afbigpercentage zelfs meer dan 7 procent terug.

Klimaatverandering

Lange warme zomers blijken het vruchtbaarheidsprobleem te vergroten. Met de opwarming van het klimaat neemt het belang van preventie van najaarsverwerpen in de zeugenhouderij toe, stelt Ardol, een gespecialiseerd bedrijf in de productie van natuurlijke additieven en voedingssupplementen voor onder meer varkens.

Een najaarsdip in de bigproductie kost de zeugenhouder flink wat euro's. Een daling van het afbigpercentage met 1 procent komt overeen met een lagere omzet van 16,5 euro per gemiddeld aanwezige zeug per jaar. Een najaarsdip die twee maanden duurt op een gemiddeld bedrijf, kost 7,70 euro per gemiddeld aanwezige zeug ((2,8 procent x 16,50 euro):6). Bij een kwart van de zeugenbedrijven kost najaarsverwerpen zelfs 19,25 euro per zeug.

Behouden van de dracht

Zeugen gezonde eicellen laten produceren is volgens Ardol de beste insteek om de dracht in stand te kunnen houden. Een constant en voldoende hoog lichtregime over het gehele zeugenbedrijf is een van de voorwaarden. Ook het extra stimuleren van het insulinegehalte en het IGF-1-niveau in het bloed van de zeug dragen bij aan het vrijkomen van veel en sterke eicellen. IGF-1 is een belangrijke groeifactor voor de algemene ontwikkeling en vruchtbaarheid van elk dier. Daarbij stimuleren insuline en IGF-1 de secretie van het natuurlijke hormoon GnRH dat weer verantwoordelijk is voor de productie van voldoende geslachtshormonen (FSH en LH).

Zelfs bij gezonde zeugen neemt het IGF-1-niveau af in de periode met korter worden daglengte tussen juli en december. Hebben dieren hittestress ondervonden en is hun lichamelijke conditie teruggelopen en minder optimaal, dan zijn lagere insuline- en IGF-1-niveaus bij de te dekken zeugen het gevolg. Dit vergroot de kans op najaarsverwerpen. Naast een voldoende hoog voerniveau en het flushen maakt het verstrekken van Lianol Ferti, zeker in het najaar een groot verschil in de vruchtbaarheidsresultaten.

Vijf verbetertips

1. Zorg voor een constant lichtregime van 16 uur licht en 8 uur donker en een goede lichtsterkte (meer dan 100 lux) in de dekstal. Zorg daarom voor schone lampen. Houd ook de verlichting in de kraamstal de laatste twee weken voor spenen 16 uur per dag aan. Hetzelfde regime van 16 uur licht per dag aanhouden in de eerste vier weken van de dracht. Zo is de invloed van de korter wordende daglengte te beperken;
2. Vermijd grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht in de stallen en zorg dat zeugen niet in de tocht liggen;
3. Geef zeugen in het begin van de dracht minimaal 3,1 kilo voer per dag en vermijd langdurige, chronische stress; voorkom een verhoogde hokbezetting, houd zeugen bij voorkeur in grote dynamische groepen en vermijd concurrentie om voer;
4. Beperk de negatieve invloed van de hittestress op de voeropname en het verlies van conditie van kraamzeugen: pas stalkoeling toe en zorg voor een goed voermanagement;
5. Flush zeugen na spenen zeker van midden augustus tot eind oktober door suikerrijke voeders in de dekstal te geven en de dieren extra te ondersteunen met Lianol Ferti. Dit additief zorgt voor een natuurlijke toename in productie van de groeifactor IGF-1 bij de zeug. IGF-1 zet samen met insuline de hersenen ertoe aan om voldoende geslachtshormonen te produceren om op die manier een succesvolle dracht te verzorgen.